Thiếu máu thai nhi
Tờ thông tin này nhằm giúp bạn hiểu thiếu máu thai nhi là gì, vì sao xảy ra và các phương pháp điều trị có thể áp dụng.
Thiếu máu thai nhi là gì?
Thiếu máu thai nhi là tình trạng số lượng hồng cầu trong máu của thai nhi giảm bất thường so với mức bình thường.
Vì sao thai nhi bị thiếu máu?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thiếu máu thai nhi, nhưng nhìn chung được chia thành hai nhóm chính: thiếu máu do miễn dịch (alloimmunisation) và thiếu máu không do miễn dịch.
-
Miễn dịch (alloimmunisation): xảy ra khi cơ thể người mẹ tạo ra kháng thể chống lại tế bào máu của thai nhi.
-
Không do miễn dịch: có thể do nhiễm trùng, truyền máu giữa cặp song thai, bệnh lý tim, hoặc các nguyên nhân khác.
Thiếu máu thai nhi được chẩn đoán như thế nào?
Nghi ngờ thiếu máu thai nhi có thể được phát hiện bằng siêu âm Doppler, một kỹ thuật giúp đánh giá vận tốc máu trong nhiều mạch máu của thai nhi.
Khi thai nhi bị thiếu máu vì bất kỳ lý do gì, máu trở nên “loãng” hơn, di chuyển nhanh hơn trong cơ thể. Vận tốc tối đa của dòng máu (PSV) được đo tại động mạch não giữa (MCA) có thể tăng cao, từ đó gợi ý tình trạng thiếu máu.
Tuy nhiên, chẩn đoán xác định chỉ được thực hiện khi lấy mẫu máu trực tiếp từ dây rốn của thai nhi bằng thủ thuật chọc ối tĩnh mạch rốn (cordocentesis).
Tôi có nên yêu cầu bác sĩ kiểm tra thiếu máu thai nhi trong tất cả các lần siêu âm không?
Thiếu máu thai nhi thường được nghi ngờ ở những thai phụ có nguy cơ cao bị alloimmunisation, tức là khi nhóm Rh của mẹ khác với nhóm Rh của thai và bố.
Trong tất cả thai kỳ, xét nghiệm tầm soát thường quy được thực hiện trên máu mẹ để phát hiện các kháng thể có thể qua nhau thai và phá hủy hồng cầu thai nhi. Nếu xét nghiệm kháng thể dương tính, thai phụ được xem là nguy cơ cao, và siêu âm Doppler sẽ được thực hiện định kỳ để phát hiện thiếu máu thai nhi.
Ngoài ra, một số tình huống khác cũng cần tầm soát thiếu máu thai nhi, bao gồm:
-
nhiễm trùng mẹ–thai như Parvovirus B19
-
song thai dùng chung bánh nhau
-
khối u bánh nhau (chorioangioma)
Thiếu máu thai nhi nặng bất kể nguyên nhân đều có thể dẫn đến suy tim thai. Nếu siêu âm phát hiện dấu hiệu suy tim, bác sĩ sẽ tiến hành Doppler MCA để tìm bằng chứng gián tiếp của thiếu máu.
Điều gì sẽ xảy ra nếu thai nhi được xác định bị thiếu máu?
Nếu siêu âm Doppler cho thấy thai nhi nghi ngờ thiếu máu, bác sĩ sẽ đề nghị thực hiện xét nghiệm xác định bằng chọc hút máu dây rốn.
Khi chẩn đoán thiếu máu được xác nhận và được phân loại ở mức trung bình hoặc nặng, bước tiếp theo là truyền máu trong tử cung (IUT).
Thủ thuật này bao gồm truyền máu nhóm O Rh âm, đã được chuẩn bị đặc biệt, vào tĩnh mạch rốn thai nhi dưới hướng dẫn siêu âm liên tục nhằm thay thế lượng hồng cầu bị thiếu hụt.
Tùy vào nguyên nhân và mức độ thiếu máu, thai nhi có thể cần truyền máu nhiều lần trong thai kỳ để đảm bảo sự sống.
Tình trạng này có tái diễn không?
-
Với thiếu máu do alloimmunisation, nguy cơ tái diễn rất cao trong các lần mang thai sau. Thai nhi cần được theo dõi sát bằng Doppler suốt thai kỳ.
-
Với thiếu máu không do miễn dịch, nguy cơ rất thấp, và tùy thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân nền của lần mang thai trước.
Những câu hỏi khác tôi nên hỏi bác sĩ?
-
Tôi có cần được dự phòng alloimmunisation không?
-
Thai nhi của tôi có nguy cơ thiếu máu nặng không?
-
Lần khám Doppler tiếp theo của tôi là khi nào?
-
Kết quả Doppler có phù hợp với tuổi thai không?
-
Có lựa chọn điều trị nào khác ngoài truyền máu không?
-
Sau khi truyền máu thai nhi, tôi sẽ cần theo dõi bao lâu một lần?
-
Tôi có thể sinh thường không và tuổi thai tối ưu để sinh trong trường hợp thiếu máu thai nhi là bao nhiêu?
-
Tiên lượng thần kinh của thai nhi bị thiếu máu là gì?
-
Nguy cơ tái phát thiếu máu thai nhi trong các lần mang thai sau là bao nhiêu?
Cập nhật lần cuối: Tháng 6 năm 2023
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét